Vertel het eens aan je eendje!

Vol goede moed aan het werk. En dan … loop je vast bij de uitwerking van je plan. Of bij het schrijven van je tekst of marketingconcept. Of bij het bedenken van een blog, of wat dan ook. Je loopt vast. Je voelt dat het antwoord of de oplossing ergens wel in je hoofd zit, maar je krijgt het er niet uit. Je blijft met je gedachten in kringetjes cirkelen.

The rubber duck effect

Doorploeteren helpt niet. De frustratie wordt steeds groter, dus stop maar met die worsteling. Maak een verfrissende wandeling naar de dichtstbijzijnde speelgoedwinkel en koop een leuk, simpel badeendje. Vertel de nieuwsgierige verkoopster maar dat het voor je kleine nichtje is. Zodra je weer thuis of op je werkplek bent, zet je het eendje voor je op tafel en vertel je hem (of haar) waarover je tobt. Vaak verschijnt dan op miraculeuze wijze vanzelf jouw oplossing. Klinkt dat belachelijk? Nee hoor, voor mij niet.

‘The rubber duck effect’ is een bewezen techniek onder met name softwareontwikkelaars. Als ze bijvoorbeeld dat piepkleine foutje in hun software niet kunnen vinden, komt het badeendje van pas. Ze lezen hun softwareteksten niet aan het eendje voor, maar leggen hem stap voor stap hardop uit wat er staat. Vaak zien ze dan uiteindelijk opeens wél waar de ene komma ontbreekt. Is dat kinderachtige eendje daarvoor noodzakelijk? Jazeker, en daar is zelfs onderzoek naar gedaan.

Als je aan dat eendje, dat de ingewikkelde materie niet kent, hardop in spreektaal uitlegt wat je bedoelt, zakt je denktempo en daarmee ook je frustratie. Dat fenomeen heeft zelfs een naam: ‘rubber duck debugging’ (zie ook https://en.wikipedia.org/wiki/Rubber_duck_debugging). Deze truc werkt niet alleen bij softwareontwikkelaars maar ook bij het schrijven van teksten en het oplossen van ingewikkelde vraagstukken. 

Hoe werkt het?

Spreken triggert onder meer het stukje hersenen dat je tong, lippen en stem aanstuurt. Maar omdat je je eigen stem tegelijkertijd hoort, trigger je ook de hersengebieden die geluiden horen, spraak begrijpen en tekst kunnen interpreteren. Waarschijnlijk ga je ook automatisch meer met je handen en lichaam bewegen tijdens het spreken. Kortom, door alleen al hardop te praten activeer je veel meer capaciteit van je brein dan door stilletjes nadenken.

Een spelend kind vertelt ook vaak hele verhalen. Het spreekt voortdurend uit waar het mee bezig is en dat geeft focus op het spel. Door hardop uit te spreken waar je mee bezig bent, krijg je meer rust in je hoofd en vliegen je gedachten minder snel alle kanten uit. Dat kan in een gezamenlijke werkomgeving met collega’s natuurlijk ook tot storende situaties leiden, dus het is wel zaak om het samen werkbaar te houden. Van de andere kant: als jij jouw probleem in je eentje kunt oplossen met een eendje, hoef je jouw collega’s niet te vragen om mee te denken. 

Kan het ook anders?

Het badeendjes-effect is verklaarbaar doordat je meer hersencapaciteit aanspreekt. Dit wordt nog versterkt doordat je in je spreektaal preciezer moet formuleren wat je bedoelt. Als hardop praten om praktische redenen echt niet mogelijk is, kun je als alternatief ook een e-mail als een soort badeendje gebruiken: Beschrijf in een e-mail je probleem en bedenk daarbij dat het voor een nieuwsgroep op sociale media is of voor iemand die het antwoord weten kan. Goede kans dat je de e-mail nooit gaat versturen, omdat je door het zorgvuldig formuleren zelf al tot de oplossing komt. Zo niet, dan kun je die e-mail natuurlijk alsnog versturen.

Moet het altijd een eendje zijn?

De meeste badeendjes hebben ‘van nature’ een vertederende blik. Soms zijn ze op een grappige of ondeugende manier aangekleed, maar een doorsnee eendje heeft alle geduld van de wereld, en zal met zijn lieve glimlach geduldig wachten tot jij je antwoord gevonden hebt. Dus moet het altijd een eendje zijn? Een kwestie van zelf uitproberen.

Zie je dit experiment niet zitten?

Als je vastloopt in het schrijven van teksten kun je ook een tekstschrijver als klankbord gebruiken. Bijkomend voordeel is dat een tekstschrijver ook jouw denkfoutjes kan opmerken en tips kan geven op punten waar je zelf nooit bij stilstaat. Zodat je fouten voorkomt waarvan je niet eens weet dat je ze maakt.

Beschouw de tekstschrijver als een ‘rubber duck’ die jou even een piepje geeft. Vaak is dat precies dat ene ontbrekende puzzelstukje in jouw zoektocht naar de juiste woorden. 

Quickscan

Wil je een quickscan van je website en snel doeltreffende tips voor betere teksten? Blijf je toch twijfelen over je teksten, schrijfwijze en of je boodschap wel goed overkomt?

Schrijf je dan nu in voor de workshop van Team Tekst & Taal en leer in één dag hoe je zelf betere teksten schrijft en succesvoller wordt met je website.

Meer info: Workshop ‘Schrijf voor je bedrijf’

Alvast bedankt voor het delen!

Willy Janssen is zelfstandig tekstschrijver (www.creataal.com) en geeft daarnaast samen met tekstcorrector Marjoleine Schlösser (Met goede zin) individuele en incompany-workshops als Team Tekst & Taal (www.teamtekstentaal.nl).